Εκκίνηση Α.Τ.Κ.β.δ. με διάταξη διακόπτη Αστέρος - Τριγώνου

Είναι γνωστό πως για ένα Ασύγχρονος Τριφασικός Κινητήρας βραχυκυκλωμένου δρομέα (Α.Τ.Κ.β.δ.), υπάρχουν δύο τρόποι εκκίνησης:

---- απευθείας με την πλήρη τάση του δικτύου στα τυλίγματα αυτού (χωρίς την έγκριση της ΔΕΗ) και

---- με μείωση της τάσης του δικτύου στα τυλίγματα αυτού (με υπόδειξη περιορισμού του ρεύματος εκκίνησής τους ή ρεύματος αιχμής τους (ΙΑ) από την πλευρά της ΔΕΗ). 

Σε γενικές γραμμές, στους Α.Τ.Κ.β.δ. το ρεύμα εκκίνησής τους ή ρεύμα αιχμής τους (ΙΑ) είναι πολλαπλάσιο του ονομαστικού τους ρεύματος (ΙΝ) ανάλογα με τον χαρακτηρισμό του κινητήρα ως προς τον αριθμό των πόλων του θωρούμε πως ακολουθεί τα στοιχεία του παρακάτω πίνακα:

α/α	Χαρακτηρισμός κινητήρα	Ταχύτητα στρεφόμενου μαγνητικού πεδίου [στρ/min]	Ταχύτητα περιστροφής δρομέα [στρ/min]	Ρεύμα εκκίνησης (ΙΑ)
1	Διπολικός (p = 1)	3000	2800 - 2900	(8 έως 12) · ΙΝ
2	Τετραπολικός (p = 2)	1500	1400 - 1450	(5 έως 7) · ΙΝ
3	Εξαπολικός (p = 3)	1000	900 - 950	(3 έως 5) · ΙΝ

Ο ακριβής υπολογισμός το ρεύματος εκκίνησης ή ρεύματος αιχμής (ΙΑ) των Α.Τ.Κ.β.δ., προκύπτει από τον συντελεστή εκκίνησής τους (k) - ο οποίος δίνεται στα τεχνικά χαρακτηριστικά τους από την κατασκευάστρια εταιρία τους - επί το ονομαστικό τους ρεύμα (ΙΝ), δηλαδή: ΙΑ = k . ΙΝ

Ο περιορισμός - λοιπόν - του ρεύματος εκκίνησης των Α.Τ.Κ.β.δ. πραγματοποιείται με τη χρησιμοποίηση μιας από τις διατάξεις, αστέρος - τριγώνου ή αυτομετασχηματιστή ή αντιστάσεων στον στάτη και τέλος ή ομαλού εκκινητού (soft starter). 

Η διάταξη περιορισμού  του ρεύματος εκκίνησης των Α.Τ.Κ.β.δ. δεν υποδεικνύεται από τη ΔΕΗ, γιατί επιλέγεται από τον ιδιώτη σε συνεργασία με τον σύμβουλο ηλεκτρολόγο του. 

Στο άρθρο αυτό - όπως προαναφέρθηκε - θα ασχοληθούμε με τις προϋποθέσεις για την εκκίνηση των Α.Τ.Κ.β.δ. με τη διάταξη διακόπτη αστέρος - τριγώνου. 

Αυτές αφορούν:

----  τον τρόπο σύνδεσης των τυλιγμάτων του κινητήρα στην κανονική του λειτουργία και

----- το όριο της ανώτατης ζήτησης  του ρεύματος εκκίνησης που ορίζεται από τη ΔΕΗ σε σχέση με το πλήθος των εκκινήσεων του κινητήρα.

Πιο συγκεκριμένα,

1. Τα τυλίγματα του Α.Τ.Κ.β.δ. στην κανονική του λειτουργία πρέπει να συνδέονται σε τρίγωνο (Δ). Αυτό σημαίνει - πως για το δίκτυο της ΔΕΗ - η τάση στην πινακίδα του κινητήρα πρέπει να είναι 400 / 690 V ή 400 V Δ. (Υπενθυμίζεται πως στο κιβώτιο ακροδεκτών του ηλεκτροκινητήρα δεν χρησιμοποιούνται μπάρες βραχυκύκλωσης, γιατί οι συνδέσεις των τυλιγμάτων πραγματοποιούνται μέσω της διάταξης του (αυτόματου) διακόπτη αστέρος - τριγώνου.

2. Τα όρια της ανώτατης ζήτησης  του ρεύματος εκκίνησης που ορίζεται από τη ΔΕΗ σε σχέση με το πλήθος των εκκινήσεων του κινητήρα αφορούν το είδος του δικτύου χαμηλής τάσης (Χ.Τ.) που ηλεκτροδοτεί την εγκατάσταση, δηλαδή, αν αυτό είναι εναέριο ή υπόγειο. 

Τα όρια αυτά δίνονται στον παρακάτω πίνακα:

α/α	Είδος δικτύου ΧΤ	Πλήθος εκκινήσεων	Όριο ρεύματος εκκίνησης
1	Εναέριο	Συχνές ( > 1 ανά ώρα)	< 30 Α
2	Εναέριο	Αραιές  ( < 1 ανά ώρα)	< 50 Α
3	Υπόγειο	Συχνές ( > 1 ανά ώρα)	< 50 Α
4	Υπόγειο	Αραιές ( < 1 ανά ώρα)	< 70 Α

Σημείωση

Στην περίπτωση που ο καταναλωτής διαθέτει τον δικό του υποσταθμό, τότε το όριο του επιτρεπόμενου ρεύματος εκκίνησης που ορίζεται από τη ΔΕΗ, εξαρτάται από την φαινομένη ισχύ (KVA) του ιδιωτικού υποσταθμού.

Τα όρια αυτά δίνονται στον παρακάτω πίνακα:

α/α	Ισχύς Μ / Σ	Όριο ρεύματος εκκίνησης
1	50 KVA	< 85 Α
2	75 KVA	< 127 Α
3	100 KVA	< 170 Α
4	150 KVA	< 225 Α
5	250 KVA	< 300 Α