Η ... διαχείριση σπασμένου λαμπτήρα με υδράργυρο ... στο σπίτι

Πολλές φορές, για κάποιους λόγους και ανάλογα με τις περιστάσεις, μπορεί τα γυάλινο περίβλημα ενός λαμπτήρα να ραγίσει ή και να σπάσει.

Στη μόνη περίπτωση που μπορεί να εκτεθεί κάποιος στον υδράργυρο είναι, η ύπαρξη σωληνωτού λαμπτήρα φθορισμού ή συμπαγούς λαμπτήρα φθορισμού (ή compact ή εξοικονόμησης ενέργειας) ή τέλος, λαμπτήρα ατμών υδραργύρου.

Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να πραγματοποιηθεί μια μικρή ανάλυση σχετικά με την έκθεση του ανθρώπου στον υδράργυρο. 

Έτσι, πρέπει να έχουμε υπόψη, πως:

Ø ο υδράργυρος είναι ένα επιβλαβές βαρύ μέταλλο, η κατάποση και η εισπνοή του οποίου μπορεί να επιφέρουν από πονοκέφαλο και απώλεια συνείδησης μέχρι μόνιμες καρδιαγγειακές ή και νεφρικές βλάβες και

Ø η είσοδος ατμών υδραργύρου στο ανθρώπινο σώμα πραγματοποιείται από την αναπνοή.

Το άρθρο αυτό απευθύνεται σε όλους τους καθημερινούς καταναλωτές της ηλεκτρικής ενέργειας που δεν έχουν ηλεκτρολογικές γνώσεις, και πρέπει να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τη νέα για αυτούς κατάσταση, δηλαδή, την θραύση λαμπτήρα που περιέχει υδράργυρο.

Αν – λοιπόν – συμβεί αυτό, η ελαχιστοποίηση της έκθεσης των ατόμων στον υδράργυρο συντελείται με την εφαρμογή συγκεκριμένων διεργασιών.

Έτσι, σε γενικές γραμμές:

1.   Δεν χρειάζεται πανικός! Αρκεί η ψυχραιμία ... 

2.   Με δεδομένο πως, ο υδράργυρος διασκορπίζεται με την πτώση του στο επίπεδο του εδάφους,  θα πρέπει να απομακρυνθούν τα παιδιά και τα κατοικίδια από τον συγκεκριμένο χώρο για πολλούς και ευνόητους λόγους.

3.   Θα πρέπει να ανοιχθούν τα παράθυρα για αερισμό, και να εγκαταλειφθεί ο συγκεκριμένος χώρος τουλάχιστον για 15 min, ώστε, να μειωθούν σημαντικά τα μετρήσιμα επίπεδα ατμών υδραργύρου σε αυτόν.

4.   Στους ποιοτικούς και σύγχρονης προηγμένης τεχνολογίας λαμπτήρες φθορισμού με αμάλγαμα υδραργύρου – όπως αναφέρουν οι κατασκευάστριες εταιρίες – η περιεκτικότητα σε υδράργυρο είναι πάρα πολύ μικρή και πολύ πιο κάτω από τα επιτρεπτά όρια του νόμου. Δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός, πως, σε θερμοκρασία δωματίου, ο υδράργυρος είναι ένα υγρό που εξατμίζεται αργά. Αυτή η εξάτμιση επιταχύνεται σε υψηλότερες θερμοκρασίες περιβάλλοντος. Στην περίπτωση που ένας λαμπτήρας σπάσει κατά τη λειτουργία του, τα περισσότερα από τα τμήματα του υδραργύρου είναι ήδη σε μορφή ατμού

5.   Εάν ο λαμπτήρας σπάσει πάνω σε φωτιστικό, θα πρέπει – επιπροσθέτως – να αποσυνδεθεί και να απομονωθεί η αντίστοιχη ηλεκτρική γραμμή για εργασία χωρίς τάση και αποφυγή του κινδύνου ηλεκτροπληξίας.

6.   Σε ένα σπασμένο λαμπτήρα, το μεγαλύτερο μέρος του υδραργύρου παραμένει προσκολλημένο στα θραύσματα αυτού, και εξατμίζεται με την πάροδο του χρόνου.

7.   Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ανθεκτικά γάντια (οικιακής χρήσης) για προστασία από τραυματισμούς που πιθανόν να προκληθούν από τη θραύση του γυάλινου τμήματος του λαμπτήρα, αλλά και από επαφή με τον υδράργυρο. Καλό θα είναι να χρησιμοποιηθεί μάσκα μύτης – στόματος.

8. Εάν ο λαμπτήρας σπάσει σε λεία επιφάνεια (π.χ. πλακάκια, παρκέ, laminate κ.λπ.) τα σφαιρίδια υδραργύρου και τα μικρότερα κομμάτια του γυάλινου τμήματος του λαμπτήρα θα πρέπει να συγκεντρωθούν για παράδειγμα με ένα άκαμπτο χαρτόνι και με τη βοήθεια αυτοκόλλητης ταινίας. Η περιοχή της λείας επιφάνειας πρέπει να σκουπιστεί πολύ καλά, τουλάχιστον δύο φορές, με απορροφητικό χαρτί ή χαρτομάντιλα μίας χρήσης.

8.   Μετά τον αερισμό, πρέπει να συγκεντρωθούν τα μεγάλα κομμάτια γυαλιού σε ένα γυάλινο δοχείο, το οποίο πρέπει να κλειστεί ερμητικά και αεροστεγώς, να σημανθεί με ένδειξη (π.χ. ΠΡΟΣΟΧΗ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΣ) και να φυλαχθεί σε εξωτερικό χώρο μέχρι να δοθεί σε σημείο ανακύκλωσης λαμπτήρων.

9.   Μετά το τέλος όλων των παραπάνω διεργασιών, επιβάλλεται σχολαστικό ντους του ατόμου που διεξήγαγε την απομάκρυνση / καθαρισμό του υδραργύρου.

Στην περίπτωση που η θραύση του λαμπτήρα συμβεί σε χαλί, τότε θα πρέπει να δοθεί επιπρόσθετη προσοχή, και να ακολουθηθούν και οι παρακάτω διεργασίες:

Ø Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί βαμβάκι, βρεγμένο χαρτί κουζίνας ή σταγονόμετρο για να συγκεντρωθούν τα σταγονίδια υδραργύρου

Ø Όλα τα αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν για τον καθαρισμό του χαλιού πρέπει να τοποθετηθούν σε πλαστική  σακούλα. Αυτή πρέπει να κλειστεί ερμητικά με ταινία και να τοποθετηθεί σε δεύτερη πλαστική σακούλα. Αφού σφραγιστεί και αυτή, θα πρέπει να σημανθεί με ένδειξη (π.χ. ΠΡΟΣΟΧΗ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΥ).

Ø Εάν είναι δυνατόν, μετά τον παραπάνω καθαρισμό του, το χαλί θα πρέπει να απομακρυνθεί από τον συγκεκριμένο χώρο και να φυλαχθεί σε ζεστό καλά αεριζόμενο χώρο (συνίσταται να μην είναι γκαράζ) στον οποίο δεν συχνάζουν άνθρωποι και ζώα για τουλάχιστον μερικές ημέρες.

Ø Επίσης, και ο χώρος του συμβάντος θα πρέπει να αεριστεί μετά τη συλλογή όλων των υπολειμμάτων του σπασμένου λαμπτήρα.

Ø Αν για τον οποιοδήποτε λόγο παραμένουν αμφιβολίες σχετικά με τον συγκεκριμένο καθαρισμό του χαλιού, θα πρέπει να ζητηθεί από εξειδικευμένο εργαστήριο να ελέγξει εάν πράγματι έχει εξατμιστεί όλος ο υδράργυρος ή … να πεταχτεί το χαλί.

ΠΗΓΕΣ: Τεχνικά φυλλάδια OSRAM, GREENPEACE, Έντυπα Χρήστου Μουσουλιώτη